فیلمها در مؤسسه گوته لندن، سینمای کلوزآپ لندن و مؤسسه هنر معاصر لندن به نمایش درمیآیند و سخنرانی پرفسور حمید نفیسی نیز روز ٢٩ دی با عنوان «تبعید، جابهجاشدگی و سینمای بیوطن» ایراد خواهد شد. فیلمهای «سیاه و سفید»، «یک اتفاق ساده»، «طبیعت بیجان»، «در غربت»، «اتوپیا»، «زمان بلوغ»، «نظم»، «درخت بید»، «هانس، نوجوانی از آلمان»، «یادداشتهای روزانه یک عاشق»، «فرزندخوانده ویرانگر» و «تعطیلات طولانی لوته آیزنر» در این رویداد به نمایش درمیآیند. به بهانه نمایش فیلمهای شهیدثالث با دوست دیرینهاش، آیدین آغداشلو درباره نگاه این فیلمساز و مهاجرتش به آلمان و آمریکا و روزهای پایانی زندگیاش گفتوگویی داشتیم که شما را به خواندن آن دعوت میکنیم.
در همه این سالها سهراب شهیدثالث بهعنوان یکی از آغازگران موج نوی سینمای ایران شناخته شده و بسیاری از فیلمسازان متأثر از فضای فیلمسازی او هستند. به نظر شما ادامه مسیر این فیلمساز در سینمای ایران چه شکل و شمایلی پیدا کرد؟
سهراب شهیدثالث چیزی را در سینمای ایران آغاز کرد که با خودش آمد و بهسختی این را جا انداخت و بسیاری از فیلمهای دیگرش را در خارج از ایران ساخت. قطعا از پیشگامان سینمای جدید ایران است خصوصا اینکه با کسانی مثل ابراهیم گلستان و فرخ غفاری فاصله زمانی داشت، منتها نوع سینمایی که آورد خاص خودش بود؛ چون در عین حال که قصهگو بود، بر واقعیت تأکید میورزید و نقطه اساسی تمرکزش را در بهدستآوردن واقعیت سینمایی قرار داد. این باعث شد در جاهایی حتی لحظههای طولانی را در فیلمهایش به کار ببرد؛ برای اینکه به واقعیت زمانی برسد. حتی در جایی ممکن بود ساختار قصه را مختل کند اما او این کار را انجام میداد. این هدفمندی اصلی او بود. شهیدثالث با هیچجور ابتذالی میانه نداشت. سینماگری جدی بود و به ادبیات تسلط داشت. به چهار زبان زنده دنیا صحبت میکرد و میدانست چه میخواهد. تضمینی هم برای ادامه کارش نبود. اما اگر او مستقیما درک نشد این دغدغه رسیدن به واقعیت، در کار کسان دیگری که کار کردند و فیلم ساختند دنبال شد؛ مثلا در کار عباس کیارستمی. کیارستمی این را بهعنوان یک هدف دنبال کرد و در سطح جهانی به توفیق بیشتری دست پیدا کرد. درست است که سهراب جایزه خرس نقرهای برلین را دریافت کرد و به نسبت کیارستمی از استقبال گستردهای در سطح جهانی برخوردار نشد، اما فیلمسازی بود که اهمیتش برای همه قابلدرک بود. این میراث در کارهای سینماگران جوانتر جا افتاد یا بعد از انقلاب بیشتر دیده شد و هنوز هم در کار کسانی که با واسطه این میراث را حمل کردند، دیده میشود؛ مثلا در کار اصغر فرهادی یا کسان دیگری که از آثار کیارستمی بهره بردند. بنابراین یک مقدار تأثیری که گذاشت، این بود که راهش را ادامه دادند.
بخشی از زندگی سهراب شهیدثالث در آلمان و آمریکا گذشت. بخشی از فعالیت هنری این فیلمساز در جایی دور از وطنش ادامهدار شد و شاید این قسمت از زندگی او برای علاقهمندان به زندگی و کارش خیلی مشخص نیست. به چه دلیل آلمان را ترک کرد و به آمریکا رفت؟ تا چه حد برایش دستاورد هنری داشت و اواخر عمرش چطور گذشت؟
سهراب شهیدثالث فیلم «در غربت» را خارج از ایران تمام کرد و تحصیلکرده اروپا بود. با فرهنگ و زبان آنجا آشنا بود آلمانی و فرانسه خوب صحبت میکرد. انگلیسی را هم به اندازه کافی میدانست. رفتنش از ایران به دلایل شخصی و خانوادگی بود و همینطور به خاطر جنبه اپوزیسیون تماموقتش. با دستگاه وزارت فرهنگ و هنر یا با سانسور سینمای ایران در قبل از انقلاب کنار نمیآمد و نیامد. آدم بسیار حساسی بود. شاید هر تلنگر اینچنینی که برای همه قابلگریز بود برای او اصلا اینطور نبود و انعکاس عظیمی در زندگیاش پیدا میکرد. او با دستگاه فرهنگی زمان شاه نمیتوانست کنار بیاید یا نمیتوانست آنقدر بیاعتنا باشد که هم ظاهر قصه را نگه دارد و هم حرف خودش را بزند. خاطرم هست وقتی قرار بود «یک اتفاق ساده» نمایش داده شود، فوقالعاده مضطرب بود و میگفت اینها نخواهند گذاشت این فیلم نمایش داده شود. بدبین بود و به درستی هم بدبین بود و به هر حال این فیلم را نمایش داد. مطلقا با آن دستگاه نمیتوانست کار کند و رفت و وقتی ایران را ترک کرد از امتیازاتی برخوردار شد و تعداد قابلتوجهی فیلم در اروپا ساخت و جوایزی کسب کرد و کارهایش بهعنوان کارهای تجربی اهمیت خاصی در سینمای جهان داشت و کمی آسوده بود، ولی برخلاف اینکه خودش را جهانی میدانست، دلبسته ایران بود. خاطرم هست شبهای متعددی به من تلفن میکرد و از دوستان مشترکمان میپرسید و واقعا دلش اینجا بود. اما دلش میخواست اینجا نباشد؛ دلش میخواست یک جهانوطن باشد و بتواند زبان گویای انصاف و عدالت شود. در آنجا ابتدا از امتیازاتی برخوردار شد ولی این آرامآرام کمرنگتر شد و با همانجا فاصله گرفت. بسیار حساس بود و میتوانست خیلی تندخو و گریزپا شود و با روحیهای که داشت و هیچ چیز مبتذلی را در اطرافش نمیتوانست تحمل کند در نتیجه لجاجت میکرد و آرام آرام از سینمای بدنه خارج شد با وجود اینکه فیلمهای مفصل و پرخرجی ساخت. در نهایت با ناامیدی به آمریکا رفت و فکر میکرد شاید بتواند با سینمای آنجا کار کند و با شگفتی متوجه شد آمریکا سینمای بهمراتب بدتری دارد. جایی که ادعا دارند سینمای مستقل را حمایت میکنند ولی این ظاهرسازیای بیش نیست. اواخر عمرش را در آمریکا گذراند و به تلخی و با بیکاری گذشت و البته با بدرفتاری با جسم خودش.
بسیاری سهراب شهیدثالث را سینماگری ایرانی- آلمانی میدانند. شاید به دلیل فعالیتهای بسیاری که در آنجا انجام داد. نظر شما دراینباره چیست؟
این تقسیمبندی هست که برحسب مدت اقامت یک سینماگر در یک کشوری به آنها اطلاق میشود مثلا بیلی وایلدر کجایی است؟ آمریکایی یا اتریشی و بسیاری مثالهای دیگر... وقتی فیلمسازی مهاجرت میکند و با زبان و ادبیات همان کشور کار میکند این عنوانها اطلاق میشود. اهمیتی هم ندارد. به نظرم اگر قرار باشد جایگاه فرهنگی سهراب شهید ثالث را مشخص کنیم باید بگوییم فیلمساز چخوفی بود و به ادبیات روس و به خود روسها و کمونیسم روسی علاقهمند بود. بنابراین باید او را در عشق عجیبش در چخوف جستوجو کنیم. در ایران و آلمان هم فیلمهای خوبی ساخت تمام اینها وقتی معضل میشوند که یک فیلمساز بزرگ در اوج قدرت میرود در کشور دیگری فیلم میسازد.
این گفتوگو به بهانه نمایش آثار سهراب شهیدثالث در انگلستان انجام شد. کدامیک از آثار شهیدثالث از آثار مورد علاقه شماست؟
سهگانهای که در ایران ساخت برای من بسیار دلپذیر است. فیلمهایی که در آلمان ساخت هم دوست دارم و فیلمی را که درباره چخوف ساخت هم دوست دارم. اگر قرار باشد سهراب را در ذهنم مرور کنم با سه فیلم در ایرانش مرور میکنم با علم به اینکه هر کدام از آنها میتواند کاملترین نمونه جهان سهراب شهیدثالث نشده باشد ولی این سه فیلم همراه هم این جهان را تا حدود زیادی بازگو میکند.
۵۸۲۴۳
سینماپرس: از کتاب «یادنامه استاد جمشید مشایخی» در مراسم نکوداشت این بازیگر فقید در فرهنگستان هنر رونمایی میشود.
۱۳۹۸/۰۳/۲۷
آلبوم شیراز نامی است از اثر تازه گروه دنگ شو که در فضایی از موسیقی تلفیقی و در قالب ۱۰ قطعه به نام های «پیانو پیانو»، «کمی آهسته تر»، «چه خواهد بودن»، «یک راه حل عاشقانه»، «آهسته آهسته»، «پایداشت حسین علیزاده»، «دنگ شو»، «خوشتر»، «چشمهایم را می بندم» و «جای...
۱۳۹۷/۱۰/۰۳
سینماپرس: مردم انتظار دارند یک سلبریتی موجّه همانطور که فیلمهایش را با وسواس انتخاب میکند در روزهای دیگر نیز در همین مسیر باشد.
۱۳۹۷/۰۹/۲۵
همزمان با رونمایی از پوستر نمایش «نزدیک و نزدیکتر» که با استفاده از نقاشی «انهدام نهایی» اثر آیدین آغداشلو طراحیشده، پیشفروش ۳ روز نخست اجرا آغاز شد. به گزارش رسیده، نمایش «نزدیک و نزدیکتر» به نویسندگی و کارگردانی امیر عطا جولایی از یکشنبه بیستودوم مهرماه، هر شب به جز شنبهها،...
۱۳۹۷/۰۷/۲۰
آخرین وضعیت جسمانی آیدین آغداشلو پس از جراحی/ حال عمومی خوب است نوشته آخرین وضعیت جسمانی آیدین آغداشلو پس از جراحی/ حال عمومی خوب است اولین بار در موسیقی ایرانیان. پدیدار شد.
۱۳۹۷/۰۷/۱۶
آغداشلو بعد از جراحی آرزویش را محقق میکند؟ نوشته آغداشلو بعد از جراحی آرزویش را محقق میکند؟ اولین بار در موسیقی ایرانیان. پدیدار شد.
۱۳۹۷/۰۷/۱۶
آیدین آغداشلو به دلیل عارضه دیسک کمر، عمل جراحی انجام داده و حالا حال عمومیاش خوب است. او که آرزو دارد برای نوشتن خاطراتش به شهر پدریاش «آغداش» برود گفته بود به دلیل عارضه دیسک کمر این آرزو هنوز محقق نشده است. طبق پیگیریهای صبح امروز ایسنا از بیمارستان آبان،...
۱۳۹۷/۰۷/۱۶
سینماسینما، عسل عباسیان – عباس کیارستمی هنرمندی جامعالاطراف بود که در پنج دهه فعالیتش علاوه بر سینما، بارقههایی از عکاسی، گرافیک و نقاشی هم مشاهده میشود که همه در راستای زیستِ نظارهگر او در جایگاه یک مولف تعریف شدهاند. به بهانه سالروز تولد و مرگ او که هر دو در...
۱۳۹۷/۰۷/۱۰
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
بهمن مفید، جعفر پناهی، تهمینه میلانی، پوران درخشنده، آیدین آغداشلو از جمله چهرههای شاخصی بودند که در جشن تولد مسعود کیمیایی کارگردان سینمای ایران حضور داشتند. به گزارش سینماسینما، پولاد کیمیایی تصویری از جشن تولد مسعود کیمیایی را در اینستاگرام به اشتراک گذاشت و نوشت: «تولد پدر هفت مرداد ٩٧...
۱۳۹۷/۰۵/۰۹
آیدین آغداشلو هنرمند نقاش کشورمان در اینستاگرام خود مطلبی را درباره بازگشت بهروز وثوقی به کشور منتشر کرد. به گزارش سینماسینما، آغداشلو درباره وثوقی می نویسد:
۱۳۹۷/۰۳/۱۴
آیدین آغداشلو در آیین گشایش نمایشگاه «سودای قطاعی» در موسسه صبا سخنرانی می کند. به گزارش رسیده، همزمان با گشایش نمایشگاه «سودای قطاعی» در نگارخانه استاد فرشچیان که در برگیرنده آثاری از سیدرضا خضرایی است آیدین آغداشلو سخنرانی ای با موضوع مروری بر هنر قطاعی سخنرانی می کند. آیین گشایش...
۱۳۹۷/۰۲/۰۹
بهمن کیارستمی با انتشار یادداشتی در کانال تلگرام خود، از ساخت فیلمی توسط تارا آغداشلو درباره زندگی پدرش خبر داد. او در این متن نوشته که پس از اینکه آیدین آغداشلو به او گفته تدوین این مستند را بر عهده گیرد، او نتوانسته جز گفتن کلمه «چشم» جوابی به این...
۱۳۹۷/۰۲/۰۸
علت اینکه من در این مدت نقد ننوشتهام و نخواهم نوشت این است که از حیث ذهنم و حکمتم به نوعی از شفقت رسیدهام که دیگر نمیتوانم با اولویت دادن به این شفقت آثار هنری را با شدت بررسی و داوری کنم و نظر بدهم بنابراین به همین حد کفایت...
۱۳۹۶/۱۲/۰۹
آیدین آغداشلو بیان کرد که صادق هدایت دوست نزدیکی داشت به نام حسن قائمیان که پس از درگذشت هدایت بسیار درباره او نوشت و کار کرد. به گزارش سینماسینما، جلسه نقد و بررسی فیلم «ده» ساخته عباس کیارستمی به بهانه اکران این فیلم در اولین جشن فیلم یزد برگزار شد....
۱۳۹۶/۱۲/۰۸
جلسه نقد و بررسی فیلم «ده» ساخته عباس کیارستمی به بهانه اکران این فیلم دراولین جشن فیلم یزد برگزار شد. به گزارش رسیده،در ابتدای این نشست که یکشنبه ۶ اسفند ماه برگزار شد کیوان کثیریان که به عنوان مجری کارشناس حضور داشت از آیدین آغداشلو خواست نظرات خود را درباره...
۱۳۹۶/۱۲/۰۸
سینماسینما، مهگان فرهنگ: با بهمن مقصودلو درباره سهراب شهید ثالث و مفهوم کودکی در فیلمهایش گفتگویی تلفنی بین من از سوئد و مقصودلو در آمریکا در ژوئن ۲۰۲۱ انجام شد. این گفتگو در شب سال نو میلادی با همراهی دکتر مقصودلو به سرانجام رسید. پیش از این نیز با او...
۱۴۰۰/۱۰/۱۲
امید عبدالهی فیلمساز در سینماتک خانه هنرمندان ایران که به نمایش سه فیلم سهراب شهیدثالث اختصاص داشت، گفت: صفت «فیلمساز سازش ناپذیر» در برابر فشار تهیهکنندگان و سینمای مبتذل و گیشه محور که در سینمای آلمان به سهراب شهیدثالث اطلاق میشود، به راستی برازنده این فیلمساز بوده است. به گزارش...
۱۴۰۰/۱۰/۰۷
امید عبدالهی فیلمساز در سینماتک خانه هنرمندان ایران که به نمایش سه فیلم سهراب شهیدثالث اختصاص داشت، گفت: صفت «فیلمساز سازش ناپذیر» در برابر فشار تهیهکنندگان و سینمای مبتذل و گیشه محور که در سینمای آلمان به سهراب شهیدثالث اطلاق میشود، به راستی برازنده این فیلمساز بوده است.
۱۴۰۰/۱۰/۰۷
سه فیلم سهراب شهید ثالث دوشنبه ۶ دی در چهارصد و هشتاد و هشتمین برنامه «سینماتک» خانه هنرمندان ایران نمایش داده میشود. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در چهارصد و هشتاد و هشتمین نوبت از سینماتک خانه هنرمندان ایران فیلمهای «خاطرات یک عاشق»، «آیا»...
۱۴۰۰/۱۰/۰۴
سینماسینما، مازیار معاونی اگر در عرصه شعر و ادبیات، نام «سهراب» بیش از هر چهره و نام دیگری، «سهراب سپهری» را به ذهن متبادر میکند و او بهعنوان شاخصترین «سهراب» این عرصه شناخته میشود، در حوزه سینمای ایران هم خواندن و شنیدن این واژه بیشتر از هر «سهراب» دیگری یادآور...
۱۴۰۰/۰۴/۰۶
پادکست «سینما، خاطره» این هفته با بررسی فیلمسینمایی «بیتا» از رادیو سوینا پخش میشود. به گزارش سینماسینما، به نقل از روابط عمومی سوینا، این گروه روز پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه، بیستمین قسمت از پادکست «سینما، خاطره» را با روایت و تحلیل فیلم سینمایی «بیتا» ساخته هژیر داریوش منتشر میکند. سردبیری...
۱۴۰۰/۰۲/۲۹
سینماپرس: مرتضی فرشباف از به تعویق افتادن تولیدِ فیلم «سهراب شهید ثالث» خبر داد.
۱۳۹۹/۰۹/۱۸
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
سینماپرس: کارگردان «پناه» در نشست نقد و بررسی فیلمش در مشهد با بیان اینکه به سینمای سهراب شهیدثالث و عباس کیارستمی علاقه دارد، گفت که در این فیلم قصد داشته است روی دیگری از هجوم شهریها را به مناطق دست نخورده نشان دهد.
۱۳۹۸/۰۲/۲۳
احمد طالبینژاد میگوید: شهیدثالث تنها فیلمساز ایرانی است که ثابت میکند سکوت سرشار از ناگفتههاست؛ سکوتهایی که گاهی حتی لجوجانه در فیلم او به کار رفتهاند، اما در نهایت باعث حذف صداهای مزاحم و جنبی شدهاند.
۱۳۹۷/۱۲/۰۸
سینماسینما، علیرضا نراقی: تاریخ هنر ایران، انسان غریب و تنها کم نداشته، اما در این میان سهراب شهیدثالث می تواند نمونه ای ویژه و رادیکال از آن چیزی باشد که«جداافتادگی»۱ نامیده می شود؛ یک شخصیت منزوی که با جامعه ایران و سازوکارهای حاکم بر زندگی روزانه و اجتماعی در...
۱۳۹۷/۰۸/۲۷
سینماسینما، ساقی سلیمانی: در هفته فیلم سهراب شهیدثالث که اتفاق نادری در سال های اخیر هنر و تجربه بود، فیلم «هانس جوانی از آلمان» که از فیلم های آلمانی شهیدثالث محسوب می شود، به نمایش درآمد. این فیلم سیاه و سفید که بی شک از بهترین فیلم هایی است...
۱۳۹۷/۰۸/۱۱
سینماسینما، منوچهر دین پرست: «درخت بید» سهراب شهیدثالث را باید از آن دست فیلم هایی دانست که تنهایی در آن معنای خاصی یافته است. شهیدثالث با به تصویر کشیدن پیرمرد مفلوک و تک و تنها که مشغول ماهیگیری است، می خواهد تنهایی او را که بخشی از طبقه فرودست...
۱۳۹۷/۰۸/۰۷
سینماسینما، سیدرضا صائمی: «هانس جوانی از آلمان» روایتی از هویت طلبی در میانه نژادپرستی و ناسیونالیسم افراطی است. در میان آثار سهراب شهیدثالث، «هانس جوانی از آلمان» شاید متفاوت ترین فیلمش باشد؛ هم از جهت نوع سوژه، هم از حیث حجم داستانگویی. فیلم به شرایط زندگی پسری کارگر (هانس)...
۱۳۹۷/۰۷/۲۳
سینماسینما، سیدرضا صائمی: به نظر میرسد سفر جغرافیایی سهراب شهیدثالث و مهاجرت او بیشتر سفر آفاقی بوده تا انفسی. به این معنا که او در فیلمهای آلمانی خود نیز به بازنمایی همان جهان سینمایی میپردازد که برساخته جهان ذهنی و نگرشهای اگزیستیالیستی او به زندگی و انسان است. قهرمان قصههای...
۱۳۹۷/۰۷/۱۴
سهراب شهیدثالث، فیلمساز نوگرا و خلاق سینما، پیش از انقلاب با دو فیلم متفاوت و بلند «یک اتفاق ساده» و «طبیعت بیجان» که در داخل کشور ساخت، خیلی زود به عنوان چهره ای تاثیرگذار در سینمای ایران شناخته شد. او خیلی زود راهی آلمان شد و فیلمسازی را در آنجا...
۱۳۹۷/۰۷/۱۴