سینماسینما، حسین آریانی
«چهارشنبهسوری» سومین فیلم اصغر فرهادی که بخش اول از سه گانه اش (در کنار فیلم های درباره الی و جدایی نادر از سیمین) درباره قضاوت، دروغ و پنهان کاری است، دربردارنده ی نخستین زمینه سازی ها و کوشش ها برای شکل گیری مولفه های اصلی آنچه ما امروز به نام سینمای فرهادی می شناسیم و خلق آثار درخشان و پرآوازه اوست. آثار برجسته و ممتازی سامان یافته و استوار بر مولفه هایی چون تحلیل ریزبینانه و آسیب شناسانه زندگی طبقه متوسط، ترکیب هنرمندانه و تاثیرگذار رئالیسم اجتماعی و درامِ اخلاقی، به چالش کشیدن و بازتعریف مفاهیم قراردادی و کلیشه شده ای چون قضاوت، دروغ و اخلاق و …
رقص در غبار(۱۳۸۱) نخستین فیلم فرهادی، خبر از ظهور فیلمسازی با استعداد در سینمای ایران می داد. بعد از این فیلم فرهادی پله های ترقی را به سرعت پشت سر گذاشت؛ به خصوص موفقیت چهارشنبه سوری به عنوان فیلم مرحله ی گذار فرهادی و پیش درآمد آثار بعدی او، سرآغازی برای شکل گیری سبک مشهور فیلمسازی اش و زمینه ساز جهش سریع و حیرت آور او در دستیابی به تبلوری بی کم و کاست و درخشان از سبک ویژه اش گردید. تا آنجا که فرهادی در فیلم های چهارم و پنجمش، به اوج شکوفایی قابلیت ها و توانایی های هنرمندانه و خلاقانه اش رسید و شاهکارهایی با شهرت جهانی چون درباره الی و جدایی نادر از سیمین خلق کرد؛ و با شگفتی تبدیل به کارگردانی شد که در پنجمین فیلم خود موفق به دریافت جایزه اسکار شده است.
فرهادی که در «رقص در غبار» و «شهر زیبا» به طبقات فرودست جامعه پرداخته بود؛ در «چهارشنبه سوری» به سراغ طبقه ای کم فروغِ و فراموش شده در سینمای ایران یعنی طبقه متوسط رفت. ورود روحی(ترانه علیدوستی)، دختری از طبقه فرودست به متن زندگی زوجی از طبقه متوسط و سپس محوریت یافتن زندگی این زوج در درام، تجسم عینی و بصری این انتقال و جابه جایی مضمونی-طبقاتی و تغییر و تحول تماتیک در آثار فرهادی است.
شخصیت روحی(ترانه علیدوستی) پیوند دهنده و نقطه اتصال مخاطب با دنیای اثر است. روحی شخصیت آشنایی دارد؛ او انگار همان فیروزه ی شهرزیبا است که حالا چند سال بعد او را دوباره در چهارشنبه سوری می بینیم که همچنان در حال تجربه و کشف جهان پیرامون است. شخصیت ملموس و جالب روحی به خوبی مخاطب را درگیر و مشتاق می کند تا همراه با او تجربه ی متفاوتی را پشت سر بگذارد.
یکی از جذابیت های چهارشنبه سوری به بازی گرفتن و به چالش کشیدن ذهن مخاطب توسط خالقان اثر(فیلمنامه نویسان و کارگردان) است؛ به این شکل که در طول تماشای فیلم مولفان اثر هرگز اجازه نمی دهند، که مخاطب از آنها پیشی بگیرد.
عموم تماشاگران موقع تماشای فیلم عادت کرده اند که تکلیف شخصیت های مثبت و منفی خیلی زود برایشان روشن شود تا بتوانند موضع و قضاوت خودشان را در مورد آنها داشته باشند. فرهادی(به عنوان فیلمنامه نویس و کارگردان در کنار مانی حفیقی نویسنده دیگر فیلمنامه) بر روی همین قضاوت و موضع گیری سردستی و عجولانه ی مردمی که در ارزیابی آدم ها، عقلشان به چشمشان است، از قبل به خوبی حساب باز کرده اند؛ و با هوشمندی از آن استفاده دراماتیک می کنند. آن ها با اطلاع از باور عموم مخاطبان به یک سری کلیشه ها و قواعد از پیش تعیین شده و اینکه بر اساس این باورها معمولا چه قضاوتی در مورد شخصیت ها انجام می دهند به خوبی تکنیک به «اشتباه انداختن و سپس غافلگیری» را به اجرا در می آورند.
از سوی دیگر چون مخاطب به لحاظ آگاهی از اطلاعات، جلوتر از شخصیت مژده(هدیه تهرانی) است (و البته بدون اینکه بداند بسیار عقب تر از خالقان اثر) پس ناخودآگاه گمان می کند همه چیز را می داند و وقایع فیلم را باور می کند.
مژده در نگاه مخاطب، شخصیتی پارانوئید و روانپریش است که حتی به برخی از عادی ترین رفتارهای شوهرش سوء ظن دارد. البته چنین برداشتی از شخصیت مژده با نگرش متعادلی که در فیلم به همه ی شخصیت ها وجود دارد، مانع از تبدیل او به شخصیتی منفور و دافعه برانگیز شده، اما با این وجود سرمنشاء و دلیلی است برای پیشداوری مخاطب، تا در سراسر فیلم شوهر او مرتضی (حمید فرخ نژاد) را بی گناه و او را مقصر اصلی اختلاف و بحران خانوادگی موجود بداند.
اصغر فرهادی در مجموعه آثارش به خصوص در بهترین فیلم هایش یعنی «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» به معنای واقعی کلمه نشان داده، که استاد خلق تعلیق های نفس گیر و گره گشایی های غافلگیرکننده و البته نقش برآب کننده گمانه زنی ها و انتظارات مخاطب در مورد سرانجام درام و شخصیت ها است. در چهارشنبه سوری هم مثل بقیه آثار فرهادی این پیشداوری ها و گمانه زنی های مخاطب به شکل غافلگیر کننده ای در اواخر فیلم نقش بر آب می شوند.
متعجب و غافلگیر شدن مخاطب در اواخر چهارشنبه سوری، ضمن لذت بخش و دلپذیر بودن؛ اثری موقت (گیرم فقط برای مدتی کوتاه) در رنگ باختن کلیشه های ذهنی مخاطب دارد. غافلگیری و حیرتی که به او نهیب می زند که دانستن یک سری کلیات برای قضاوت و ارزیابی ماهیت و ذات وجودی انسان ها کافی نیست.
در چهارشنبه سوری هم درست مانندِ درباره الی و جدایی نادر از سیمین با آدم هایی رو به روییم که در فضایی مملو از دروغ، پنهان کاری و بدگمانی، امکان و توانایی برقراری ارتباط بر اساس صداقت، اعتماد و اطمینان با دیگران را از دست داده اند. تجسم نمادین و کنایه وار این خلأ ارتباطی میان شخصیت های فیلم را به خوبی در خرابی زنگ آیفون خانه، متبلور می یابیم.
در پایان چهارشنبه سوری هر کدام از شخصیت ها، در سکوت و آرامش شبانگاهی به خلوت خود می روند و در بستر، آرام می گیرند؛ و پنجره ی اتاق ها یکی یکی خاموش می شوند.
این تصاویر آرام و آسوده، ظاهرا خبر از پایان غائله و بازگشت آرامش به زندگی مرتضی و مژده را می دهند. اما این در نگاه مخاطب بیش از آنکه به معنی حل و فصلِ اختلافات باشد، شبیه آرامشی موقت و مقطعی، آن هم قبل از طوفانی دوباره است. طوفانی که رخ دادن دوباره اش شاید با تاخیر همراه باشد، اما وقوع آن گریزناپذیر به نظر می رسد.
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
سینماسینما: کیوان کثیریان در مجله واو نوشت: سینمای ایران پس از انقلاب، بازیگران پرتعدادی را به خود ندیده که بتوانند سالیان دراز خود را در سطح اول سینما حفظ کنند. شهاب حسینی یکی از این چهرههای کم شمار است. او گرچه کمی دیر- در ۲۸ سالگی- بازی جلوی دوربین سینما...
۱۴۰۳/۰۲/۱۴
منتظر بمانید..
شصت و سومین جشنواره بینالمللی فیلم «کارتاخنا» در کشور کلمبیا برنامه بزرگداشت اصغر فرهادی را با نمایش دو اثر از این فیلمساز ایرانی برگزار خواهد کرد. به گزارش سینماسینما، این رویداد سینمایی از تاریخ ۱۶ تا ۲۱ آوریل (۲۸ فروردین تا دوم اردیبهشت) در شهر کارتاخنای کلمبیا برگزار میشود و...
۱۴۰۳/۰۱/۲۹
منتظر بمانید..
فرهادی به دعوت موسسه فیلم و تلویزیون «ساتیاجیت رای» در یک کنفرانس درباره مرمت و آرشیو آثار سینمایی در هند حضور مییابد. به گزارش سینماسینما، کنفرانس بین المللی «Arcurea» از ۱۶ تا ۲۲ مارس (۲۶ اسفند تا سوم فروردین) و از سوی موسسه فیلم و تلویزیون ساتیاجیت رای هند برگزاری...
۱۴۰۲/۱۲/۲۴
حکم دادگاه پرونده نقض حقوق مؤلف در فیلم «قهرمان» بر اساس نظریات تخصصی سه تن از اساتید دانشگاه تهران، متخصص و مدرس در رشته حقوق مالکیت فکری و همچنین چهار کارشناس هنری رسمی که به اتفاق تمامی ادعاهای شاکی را بی اساس و مردود اعلام کرده بودند، صادر و فیلم...
۱۴۰۲/۱۲/۲۳
منتظر بمانید..
مدیر فستیوال فیلم بلگراد در مراسم بزرگداشت اصغر فرهادی، او را منبع الهام فیلمسازان جوان کشورش معرفی کرد. به گزارش سینماسینما، فستیوال فیلم بلگراد هر سال برای یکی از تاثیرگذارترین سینماگران جهان بزرگداشتی برگزار می کند و این جشنواره امسال جایزه دستاورد سینمایی (Victor Award) را به اصغر فرهادی در...
۱۴۰۲/۱۲/۱۲
منتظر بمانید..
اصغر فرهادی جایزه ویژه نقش برجسته در هنر سینما را از پنجاه و دومین جشنواره فیلم بلگراد در کشور صربستان دریافت کرد. به گزارش ایسنا، اصغر فرهادی نویسنده و کارگردان ...ادامه مطلب نوشته بلگراد جایزه ویژه فرهادی را داد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۲/۱۲/۱۲
منتظر بمانید..
جایزه ویکتور بلگراد برای مشارکت برجسته در هنر سینما در پنجاه و دومین جشنواره بینالمللی فیلم بلگراد (FEST) به اصغر فرهادی کارگردان ایرانی اهدا میشود. به گزارش مهر به نقل ...ادامه مطلب نوشته جشنواره بلگراد دهم اسفند جایزه ویکتور را به فرهادی میدهد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۲/۱۱/۳۰
منتظر بمانید..
اصغر فرهادی جایزه ویژه نقش برجسته در هنر سینما را از پنجاه و دومین جشنواره فیلم بلگراد در کشور صربستان دریافت میکند. به گزارش ایسنا، جشنواره بین المللی فیلم بلگراد ...ادامه مطلب نوشته بزرگداشت اصغر فرهادی در بلگراد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۲/۱۱/۲۴
منتظر بمانید..
اصغر فرهادی جایزه ویژه نقش برجسته در هنر سینما را از پنجاه و دومین جشنواره فیلم بلگراد در کشور صربستان دریافت میکند. به گزارش سینماسینما، جشنواره بینالمللی فیلم بلگراد هر سال در مراسم بزرگداشتی، جایزهای با عنوان «Victor Award» را به یکی از تاثیرگذارترین هنرمندان معاصر جهان اهدا میکند که...
۱۴۰۲/۱۱/۲۳
منتظر بمانید..
بانیفیلم: اصغر فرهادی فیلمساز اسکاری ایران قرار است فیلم آینده خود را در نیویورک بسازد. این مطلب را دیروز روزنامه لوموند منتشر کرد. به گزارش بانیفیلم، لوموند در گفتوگویی که ...ادامه مطلب نوشته اصغر فرهادی فیلم بعدی خود را در نیویورک میسازد اولین بار در بانی فیلم. پدیدار شد.
۱۴۰۲/۱۱/۰۹
منتظر بمانید..
اصغر فرهادی در مصاحبه با روزنامه فرانسوی «لوموند» که روز یکشنبه هشتم بهمن منتشر شد، گفت که بهدلیل محدودیتهای کنونی در ایران دیگر قصد فیلمسازی در ایران را ندارد. به گزارش سینماسینما، فرهادی در این مصاحبه تأکید کرده است که حضور زنان قوی در سینمایش بهدلیل همسرش و دیدن زنان...
۱۴۰۲/۱۱/۰۹
منتظر بمانید..
فیلم «جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی در رده بندی بهترین فیلم های سونی، به عنوان فیلم پنجم انتخاب شد. به گزارش مهر به نقل از لترباکس، به مناسبت صدسالگی ...ادامه مطلب نوشته ۱۰۰ فیلم برتر سونی پیکچرز به مناسبت صدسالگیاش؛ «اسپایدرمن» اول شد، «جدایی» فرهادی پنجم اولین بار در...
۱۴۰۲/۱۱/۰۳
منتظر بمانید..
فیلم «جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی در رده بندی بهترین فیلم های سونی، به عنوان فیلم پنجم انتخاب شد. به گزارش سینماسینما، به مناسبت صدسالگی کلمبیا پیکچرز که اکنون توسط سونی خریداری شده است، سایت لترباکس یک طبقه بندی ارایه کرده که بهترین فیلمهای سونی را در برمی گیرد....
۱۴۰۲/۱۱/۰۲
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
سینماسینما، حبیب باوی ساجد این که تو سالها بر موج نوی سینمای ایران و پدید آورندگان آن موج بیهمتای سینمای این مُلک، تأکید و نظرداشتهای و در این راستا قلم و قدم زده باشی، میتواند به گاه فیلم مستند ساختن در این باره، پشتوانه تو باشد. پس وقتی دوربین تو...
۱۴۰۲/۱۰/۲۰
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
سینماسینما، حبیب باوی ساجد این که تو سالهاست بر موج نوی سینمای ایران و پدیدآورندگان آن موجِ بیهمتا، تأکید و نظر داشتهای و در این راستا قلم زده باشی، میتواند پشتوانهای برای تو باشد به گاهِ فیلمِ مستند ساختن در این باره. پس وقتی دوربین تو روشن شود، خوب میدانی...
۱۴۰۲/۱۰/۱۷
منتظر بمانید..
پانزدهمین جشنواره بین المللی فیلمهای مستقل اروپایی «Les Arcs» در کشور فرانسه با حضور اصغر فرهادی به کار خود پایان داد.
۱۴۰۲/۱۰/۰۳
در سومین روز زمستان، در سرویس فرهنگ و هنر ایسنا، خبرهایی درباره اصغر فرهادی، فیلمی با بازی افشاریان و رادش، دستگیری مظنون به سرقت اثر بنکسی، مراسم یادبود ناصر طهماسب، رئالیتیشو جدید سعید ابوطالب، معرفی نامزدهای جایزه جلال، حنجرههای میلیاردی، الواح تخت جمشید و ... منتشر شد.
۱۴۰۲/۱۰/۰۳
منتظر بمانید..
محمد تاجیک : محمود گبرلو منتقد وروزنامه نگار و مجری سابق برنامه هفت ، در بخشهایی از اظهارات خود در یک برنامه تلویزیونی ، به شدت از برخورد تلویزیون با اصغر فرهادی انتقاد کرد. به گزارش سینما سینما ، محمود گبرلو باطرح این پرسش که : چرا در تلویزیون هیچ...
۱۴۰۲/۰۸/۲۳
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
بانیفیلم: از سال ۲۰۱۱ و از هنگامی که فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی در فرانسه با استقبال بیش از یک میلیون تماشاگر، تعجب همگان برانگیخت، نگاه تماشاگران ...ادامه مطلب
۱۴۰۲/۰۵/۱۲
فیلم «تا فردا» ساخته علی عسگری، تقدیر ویژه هیات داوران بخش مسابقه اصلی جشنواره فیلم زوریخ ۲۰۲۲ را دریافت کرد. به گزارش سینماسینما، هیات داوران بخش مسابقه فیلمهای بلند هجدهمین جشنواره فیلم زوریخ به ریاست اصغر فرهادی برندگان این رویداد سینمایی را اعلام کردند و فیلم «تا فردا» به کارگردانی...
۱۴۰۱/۰۷/۱۵
با آغاز اکران فیلم «قهرمان» در آمریکا در فاصله دو هفته به آغاز رایگیری نامزدهای اسکار، این فیلم میتواند شانس خود را برای کسب اسکار افزایش دهد. به گزارش ایسنا، ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۱۰/۲۶
فیلم سینمایی «قهرمان» به کارگردانی اصغر فرهادی یکشنبه (۲۶ دی ماه ۱۴۰۰) ساعت ۱۸ در فرهنگسرای ارسباران اکران و پس از آن نقد و بررسی میشود. به گزارش رسیده، فیلم ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۱۰/۲۵
منتظر بمانید..
در این شماره از بسته اخبار فرهنگ و هنر ایسنا، خبرهایی از درگذشت بکتاش آبتین - شاعر و مستندساز زندانی - و حواشی بعد از آن تا دست کوتاه اصغر فرهادی از جوایز گلدن گلوب، درگذشت ایرج پزشکزاد - نویسند، طنزپرداز و خالق «دایی جان ناپلئون» - و چند خبر...
۱۴۰۰/۱۰/۲۴
اسامی نامزدهای اولیه جوایز بفتا ۲۰۲۲ اعلام و «قهرمان» اصغر فرهادی به عنوان یکی از فیلمهای بخش بهترین فیلم خارجی زبان معرفی شد. به گزارش مهر به نقل از ورایتی، ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۱۰/۲۳
آکادمی فیلم و تلویزیون بریتانیا(بفتا) فهرست اولیه نامزدهای ۲۴ رشته خود را اعلام کرد. به گزارش سینماسینما، در این فهرست فیلمهای بلفست، داستان وست ساید و زمانی برای مردن نیست، از پیشتازان نامزدی در رشتههای گوناگون هستند. «قهرمان» به کارگردانی اصغر فرهادی در فهرست اولیه نامزدهای بهترین فیلم خارجی زبان...
۱۴۰۰/۱۰/۲۳
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
امیر جدیدی در گفتگویی با هالیوود ریپورتر درباره شرایط انتخاب به عنوان بازیگر نقش رحیم در فیلم سینمایی «قهرمان» صحبت کرد. به گزارش ایسنا، اصغر فرهادی در ابتدا قصد داشت ...ادامه مطلب
۱۴۰۰/۱۰/۲۲
منتظر بمانید..
منتظر بمانید..
مجله نیویورکتایمز در مطلبی با عنوان «انجام کار درست، با دلیلی اشتباه» به بررسی فیلمسینمایی «قهرمان» ساخته اصغر فرهادی پرداخته است. به گزارش سینماسینما، ای.او.اسکات در مطلیی که در نیویورکتایمز منتشر شد، نوشته است: آخرین فیلم اصغر فرهادی، «قهرمان»، این جمله را از نمایشنامه «قتل در کلیسای جامع» نوشته تی....
۱۴۰۰/۱۰/۲۱
نیویورکتایمز در نقدی به فیلم «قهرمان» ساخته اصغر فرهادی و نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۲۲ پرداخته است.
۱۴۰۰/۱۰/۲۱
منتظر بمانید..
اصغر فرهادی در آستانه برگزاری مراسم گلدن گلوب مصاحبهای کوتاه با وبسایت ددلاین داشته که در آن راجع به فعالیتهایش، سیاست و منابع الهام آثارش صحبت کرده است. نوشته فرهادی ساخت سریال #METOO اپل را رد کرد؟ اولین بار در سوره سینما پدیدار شد.
۱۴۰۰/۱۰/۲۰